La vanille bleue ne dort pas

Ο Yvan Goll έγραψε τα Μαλαισιανά Τραγούδια (Chansons Malaises) στην Αυστρία την περίοδο 1931 – 34, αλλά τα εξέδωσε στο Παρίσι το Δεκέμβριο του 1934.

Μέσα από το στόμα της Manyana, ενός κοριτσιού της Μαλαισίας, μας παραδίδει 40 ποιήματα που ουσιαστικά χρονογραφούν την πορεία ενός έρωτα, όπως ξεκινάει σα φαντασίωση, εξελίσσεται σε ένστικτο, ενσαρκώνεται, παθιάζεται, φθείρεται, καταλήγει βαθιά πληγή και σταδιακά θάνατος.

Στα πρώτα ποιήματα της σειράς η Manyana μιλάει για τον απόλυτο προορισμό της στη ζωή, την άφιξη του Εραστή - Θεού:

Depuis ma naissace
Je suis paree pour ta venue

Η φύση μπλέκεται σε μια συνομωσία αποπλάνησης κι ο Εραστής είναι κάποιος που θα ‘ρθει από τη θάλασσα, τη γη, τον αέρα. Όλα τα φυσικά στοιχεία προετοιμάζουν το έδαφος γι’ Αυτόν…

A ton approche toute la nuit frissone
Les murs bougent
Le jasmine sent plus fort
La mer respire plus vite
Et le vent excite
Arrange mes cheveux
Comme tu les aimes…

Ο Εραστής φτάνει, κι η Μανιάνα γνωρίζει τελικά το Θεό που περιμένει:

Et le ciel pose son Oreille de geant
Contre la terre
Pour ecouter si tu viens

Το σώμα της εντάσσεται στη συμπαντική αρμονία κι όσο περισσότερο το γνωρίζει ή της το γνωρίζει Εκείνος τόσο πιο βαθιά εισχωρεί στην ουσία της ύπαρξης της:

Peu m’ importe: exauce-moi
Et donne-moi mon nom!

Κάποια στιγμή -διχασμένη στα δύο- καλείται να διαλέξει το δρόμο που θα ακολουθήσει:

Tu as plante devant ma porte
Un jeune citronnier

Il n’ a que deux branches
L’une porte un fruit d’ or
L’ autre un fleur d’ argent

Comment me prefers-tu
Vierge ou mere?

Επιλέγει αυτό για το οποίο είναι προορισμένη και παραδίδεται άνευ όρων στην απόλυτη δικαιοδοσία του Εραστή της. Η καρδιά των Μαλαισιανών τραγουδιών είναι ένας ύμνος στον απόλυτο έρωτα:

Sans que je le sache
Etais – tu donc toujours en moi?

Η Manyana μιλάει πια για αυτοθυσία στο βωμό της ολοκληρωτικής ένωσης. Γίνεται τροφή, νερό, αέρας που τρέφει τον αγαπημένο της, αλλά κι ο τάφος που θα τον κλείσει μέσα του:

Dans tom baiser plus profound que le mort
Je sens ta rage de rentrer en terre
…
Et ma chair te recoit comme un sepulcre…

Όσο προχωρούν τα ποιήματα, ο αγνός κοριτσίστικος έρωτας της αρχής δίνει τη θέση του σε ένα άγριο πάθος. Η Μανιάνα δεν ονειρεύεται πια, δεν ελπίζει, αλλά διεκδικεί, απαιτεί, απειλεί… Γεμίζει υποψίες που την εξοντώνουν:

Cette nuit un condor
Vola dans ma chambre
…
Je sentis sur mon corps
Son ombre brune
…
Au reveil un plume noire
Gisait sur mon Coeur.

Δεν είναι πια το κορίτσι με το χαμηλό βλέμμα και το συνεσταλμένο χαμόγελο, αλλά μια μάγισσα, που επικαλείται σκοτεινές δυνάμεις για να κρατήσει αυτό που της ανήκει, όταν το βλέπει να απομακρύνεται:

Bientot dans le the d’ or
Tu boiras une goutte rouge
Une goutte du sang lunaire
…
Tu m’ aimeras
Malgre toi.


Προς το τέλος, ο έρωτας της Manyana έχει μεταλλαχτεί εντελώς:

Dieux: Arrachez les yeux de mon visage
Qui s’ ecaqrguillent sans le voir
…
Dieux: Donnez-moi la mort
Pour qu’ il pense encore un fois a moi.

Το μόνο ζητούμενο πια –με την ίδια ένταση που κάποτε ζητούσε τον Έρωτα- είναι ο θάνατος: Le doigt de la mort…

Τα 40 βήματα του Έρωτα έχουν συντελεστεί. Κι η Μπλε Βανίλια μένει ξάγρυπνη...

Τα "Μαλαισιανά Τραγούδια" κυκλοφορούν σε μετάφραση Ε.Χ.Γονατά από τις εκδόσεις "Στιγμή"