η αρχή μιας μονοφωνικής εποχής;

Θα μπορούσα να μιλήσω για το Δίφωνο σα μνήμη. Να αρχίσω να λέω για το περιοδικό που διαμόρφωσε συλλογική αισθητική σε μια περίοδο που ψαχνόμασταν όλοι για το τί ειναι καλό και τι κακό. Τότε που ψάχναμε ταυτότητα. Τότε που γνωρίζαμε τους παλιούς, αγαπούσαμε τους σύγχρονους, πλάθαμε στο νου μας τους επόμενους.

Αποφάσισα όμως να μην εστιάσω στο τί ήταν κάποτε το Δίφωνο. Αυτό ευτυχώς είναι ήδη καταγεγραμμένο και αδιαμφισβήτητο. Και δυστυχώς η σημερινή πραγματικότητα, αμείλικτη και ζοφερή, κάνει εκείνες τις εποχές να φαντάζουν έτη φωτός μακριά κι όσους τις νοσταλγούμε τουλάχιστον ονειροπόλους.

Τα τελευταία χρόνια το Δίφωνο –όπως και κάθε τι που επιχειρεί συνειδητά να μη συμπορευτεί με τον όχλο- είχε απομείνει το τελευταίο οχυρό μιας διαφορετικής στάσης απέναντι στη μουσική της συγκίνησης. Δε μιλάω για είδη (μακριά από μένα οι καταχρηστικοί όροι, σε μια εποχή που όλοι είναι τα πάντα αρκεί να το δηλώσουν). Μιλώ για μουσική που το κοινό της επέμενε ακόμα να την ακούει, να την αγοράζει, να τη στηρίζει, να συνδέεται μαζί της με προσωπικούς δεσμούς αισθηματος και συγκίνησης. Όπως παλιά. Όπως πάντα.

Ένα αντάρτικο είχε καταλήξει το Δίφωνο, που αγωνιζόταν να βρει την ταυτότητα του για να επιβιώσει σε μια χώρα που απαιτεί να δηλώσεις άμεσα το πως και σε τι εξαργυρώνεσαι. Άντε τώρα να εξηγείς για συναίσθημα, για συγκίνηση, για ενημέρωση και άλλα τέτοια αταξινόμητα στους εμπόρους. Άντε να διεκδικήσεις την ανάγκαία πολυτέλεια να ξεχυθείς στις σκοτεινές γωνίες της μουσικής του τόπου, στις μουσικές σκηνές και τα λαιβάδικα, για να οσφρανθείς το εναλλακτικό το καινούργιο, το διαφορετικό, το ζωντανό.

Και μην παρεξηγηθώ. Σκοπός μου δεν είναι να κάνω μια αγιογραφία ενός εντύπου. Δεν ήταν τέλειο το Δίφωνο, είχε πολλά από τα ελαττώματα που του καταλογίζαν, δεν είχε ξεκάθαρο κι ισχυρό σήμα (και πως θα μπορούσε άλλωστε όταν κάθε μήνα έπρεπε να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας). Παρέμενε όμως η εναλλακτική φωνή στην επιβεβλημένη σκηνή του life style και της πίστας. Κι οι συντάκτες του, κάποιους από τους οπόιους έχω την τύχη να γνωρίζω προσωπικά και να έχω νιώσει τη σχέση τους με τη μουσική ως αίσθημα κι όχι ως προιόν, αγωνίζονταν ηρωικά να προωθήσουν το τραγούδι της καρδιάς τους, αντιστεκόμενοι μέχρι τελευταία στιγμη σε εμπορικές πιέσεις με πάθος και ειλικρινείς προθέσεις.

Κι αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι, αντί να ανταμειφθούν για την επιμονή και τις αντιστάσεις τους, βρέθηκαν απολυμένοι εν μια νυκτί, απλήρωτοι, ταπεινωμένοι. Δεν ανησυχώ για τις πένες τους. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα βρουν διέξοδο να κοινωνούν το λόγο, τη γνώση, τις απόψεις και την αισθητική τους. Ανησυχώ όμως για μια πολιτική που φαίνεται να σαρώνει τα πάντα κι εμείς να την παραπαίρνουμε ελαφρά δίνοντας της έδαφος να προχωρήσει σε περισσότερη ισοπέδωση.

Το λουκέτο σε ένα περιοδικό που δε φέρνει τα προσδοκώμενα κέρδη δεν είναι απλά μια εμπορική κίνηση. Είναι μάλλον η αρχή μιας κατρακύλας στην οποία οφείλουμε να αντισταθούμε: ως καλλιτέχνες, ως ακροατές, ως αναγνώστες, ως ελεύθεροι πολίτες. Όσο αξιώνουμε τουλάχιστον να έχουμε κριτήριο, άποψη, αισθητική και μια στοιχειώδη κι αυτονόητη προσωπική ελευθερία.

Αυτονόητη έγραψα; Ας το ξανασκεφτούμε καλύτερα. Την έχουμε κοστολογήσει τελευταία; Αν έχουμε σκοπό να το κάνουμε, μάλλον θα πρέπει να βιαστούμε. Γιατί, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα, προτίθενται να το κάνουν άλλοι για μας.

(Για περισσότερη ενημέρωση και συμπαράσταση στο άδικο λουκέτο του Διφώνου πατάς εδώ).