Θυμάμαι «μικρό παιδί στην πρώτη τάξη» τις φανατικές επισκέψεις στο «Άστρο», κάθε Κυριακή. Το «Άστρο» ήταν ένα σινεμά (νόμιζα ότι θυμάμαι που, αλλά σιγά που θα θυμόμουν), το οποίο τα κυριακάτικα πρωινά έπαιζε παιδικές ταινίες. Έτρεχα λοιπόν για χρόνια τον καημένο τον πατέρα μου να δω ό, τι μα ό, τι έπαιζε. Χωρίς να ξέρω τι τις περισσότερες φορές. Κανονικός θαμώνας.
Μια Κυριακή ο μπαμπάς, στα πλαίσια της διαπαιδαγώγησής μου, με πήγε να δω μια κινηματογραφημένη παράσταση χορού. Την περίφημη Λίμνη των Κύκνων, με το Ρούντολφ Νουρέγιεφ και τη Μαργκότ Φοντέιν. Θυμάμαι (περιέργως πεντακάθαρα) κάθε λεπτομέρεια που αφομοίωνα από το μεγάλο εξώστη. Θυμάμαι πόσο με είχε εντυπωσιάσει η σύμβαση στην κίνηση (που παρόλο που ήταν παράξενη επικοινωνούσαν όλοι μια χαρά), αλλά και η σιωπή που μοιράζονταν. Κάπου στα μισά βαρέθηκα βέβαια. Προτιμούσα την καρτουνίστικη εκδοχή που είχε μάλιστα πέρα από τους βασικούς ήρωες και τα δυο σκιουράκια, το Χανς και τη Μαργαρίτα. Το μόνο που μου έμεινε (όπως και στους περισσότερους βέβαια) να κουβαλάω χρόνια είναι το πασίγνωστο θέμα του φινάλε της πρώτης πράξης.
Δε με απασχόλησε ιδιαίτερα ο χορός από τότε. Μάλλον μου παρα-έπεσε βαριά η πρώτη επαφή. Στα χρόνια που ακολούθησαν αγάπησα περισσότερο την όπερα και κάποια συμφωνικά έργα, όχι όμως στην παραστατική τους μόρφη. Απλά σαν έργα. Ά, ίσως θα έπρεπε να αναφερθεί σ’ αυτό το ιστορικό και μια αποτυχημένη μου απόπειρα να φτιάξω το λιμπρέτο της «Λίμνης των Κύκνων» για να τη μετατρέψω σε όπερα στα 13 μου. Μέγα Φιάσκο, γι’ αυτό και παραγράφεται.
Το 1997 βρίσκομαι στο Λονδίνο. Για θέατρο. Να δω, να εξερευνήσω, να νιώσω θέατρο. Μέσα στις παραστάσεις που επιλέγω (και γεγονός της χρονιάς) είναι και η critically acclaimed εκδοχή της Λίμνης των Κύκνων από το Matthew Bourne. Θυμάμαι την καταχώρηση στο Time Out με το απειλητικό βλέμμα και τον τραγικό εναγκαλισμό του Ζίγκφριντ με τον κύκνο στο logo. Στο ίδιο τεύχος και μια συνέντευξη του Adam Cooper (που πρώτο-χόρεψε το ρόλο της/του Οντέτ/Οντίλ), ο οποίος μιλούσε για μια παράσταση που αλλάζει τα δεδομένα του κλασικού χορού. E όλα τα παραπάνω ήταν αρκετά να εξάψουν την περιέργεια μου.
Καταφέρνω να βρω (ούτε που ξέρω πως) εισιτήριο, και βρίσκομαι 10 χρόνια μετά από εκείνη την προβολή στο «Άστρο» να (ξανά)βλέπω τη «λίμνη» από έναν επίσης μεγάλο εξώστη τόσα χιλιόμετρα μακριά απ' το σπίτι: Η παράσταση είναι ένα αριστούργημα. Ο Matthew Bourne άλλωστε είναι μάγος των πάντων. Από τις χορογραφίες που σφύζουν από χιούμορ, πρωτοτυπία και σαρκασμό, μέχρι ολόκληρο το εικαστικό αποτέλεσμα, που ισορροπεί ανάμεσα στο θέατρο και το χορό (κλασικό και σύγχρονο). Θυμάμαι πολύ καθαρά πως όταν τέλειωσε η παράσταση πέρα από το πασίγνωστο θέμα του φινάλε της πρώτης πράξης μου έμεινε να κουβαλάω και μια αίσθηση πως στην τέχνη μπορούν να γίνουν από ταλαντούχους ανθρώπους τα πάντα απολύτως δικαιολογημένα. Ως υποψία το είχα ανέκαθεν. Αλλά 4-5 παραστάσεις (ανάμεσα τους και η εν λόγω) μου το επιβεβαίωσαν ακλόνητα.
Για να μην τα πολυλογώ, Από τότε είμαι φαν του Bourne, σε ο τι κι αν κάνει και μπορώ να το δω. Ας είναι καλά τα dvd και το net. Καρυοθράυστης, Σταχτοπούτα, CAR-MAN (η super μεταφορά της Carmen του Bizet σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων) και last but not least ο Ψαλιδοχέρης του Barton. Όλα κρίκοι σε μια ιδιοφυή αλυσίδα.
Ακριβώς (κι εντελώς συμπτωματικά) μια δεκαετία μετά, οι Κύκνοι έρχονται ακόμα μια φορά προς το μέρος μου. Δεν θα πάω όμως να τους συναντήσω' αφ’ ενός γιατί έχω δει τόσες φορές το dvd εκείνης της πρώτης κι αγαπημένης μου εκδοχής (τόσες που μπορώ να χορέψω ανά πάσα στιγμή όλα τα pas de deux της παράστασης), αφ’ ετέρου γιατί έχω ένα δισταγμό απέναντι σ’ αυτές τις touring παραγωγές. Σαν να έρχεται με καθυστέρηση λίγο πρόχειρα στους επαρχιώτες το τσίρκο, κάπως έτσι. Ούτε το Cats δεν πήγα να δω…
Πάντως όσοι δεν έχετε υπόψη τι σημαίνει ο Μάγος, πηγαίνετε να το δείτε. Κάνει ένα τόσο εύστοχο (και διασκεδαστικό) παιχνίδι ειδώλων, προτύπων, οιδιπόδειων συμπλεγμάτων και τόσων άλλων που θα σας ενθουσιάσει. Αλλά και τίποτα από αυτά να μη δείτε θα έχετε παρακολουθήσει ένα από τα ομορφότερα θεάματα της ζωής σας.
Όπως λέει και κακομεταφρασμένα ο Κωστάλας δηλαδή: Δείτε το, ή ζήστε με το παράπονο ότι το χάσατε…
Ποιο παράπονο;