Το μυστικό είναι να μην παραδίνεσαι στις αναμνήσεις. Και να είσαι σε ετοιμότητα να τις ξαναφτιάξεις απ' την αρχή. Ολοκαίνουργιες. Ανεξάρτητες. Με τα ίδια υλικά ανασυντεθειμένα από την πείρα σου που έχει μάθει να αναμειγνύει καλύτερα τα δεδομένα σύμφωνα με τις ανάγκες σου.
Δεν υπάρχει παγιωμένη μνήμη. Μόνο τα βήματα θυμάσαι, τις αποστάσεις, τις διαδρομές, κάποιες σκέψεις και κουβέντες, όλα όμως υπό το πρίσμα του τότε. Αυτό είναι το μεγαλύτερο χαρακτηριστικό της μνήμης: είναι δεμένη με το τότε. Δε σε αγγίζει παρά μόνο με τη μορφή της εμπειρίας, η οποία στο παρόν μεταφράζεται είτε ως σιγουριά, είτε ως φόβος. Ο φόβος όμως δεν είναι παιδί της μνήμης, αλλά της πιθανότητας. Δεν έχει να κάνει με το παρελθόν, όσο με το μέλλον. Μην κατηγορείς τη μνήμη λοιπόν. Αυτή σου επιτρέπει να θυμάσαι για να ξέρεις ποιος είσαι και να συστήνεσαι σε όποιον συναντάς. Για να αποφεύγεις όσα έκανες στο παρελθόν και σε έβλαψαν, και να επιλέγεις όσα ξέρεις ότι σου κάνουν καλό. Για το παρόν σου δουλεύει η μνήμη. Για να σου γλιτώσει χρόνο και περιττούς κόπους.
Έτσι επέστρεψα σε δρόμους γνωστούς, με τη σιγουριά του παλιού οικείου. Κάτω από τη σκόνη του καιρού που πέρασε, τα βήματα μου ήταν ολοκαίνουργια και σε πλήρη ετοιμότητα. Κάθε εικόνα ήταν πλήρως αφομοιωμένη κι ο χρόνος ήταν σαν να μην είχε περάσει. Κι ανακουφίστηκα, γιατί είδα πως όσα φυλάει η μνήμη ακόμα κι αν δεν τα ανακαλεί συχνά, τα αποθηκεύει άθιχτα και καλά τακτοποιημένα σε θυρίδες ασφαλείας. Σε κάθε γωνιά μάζευα κομμάτια μιας παλιάς προσωρινής ταυτότητας, η οποία αν και ξένη και παροδική όρισε καθοριστικά ποιος είμαι στη μονιμότητά μου.
Κι ύστερα άρχισα να γράφω πάνω απ' τις μνήμες: Νέες, σύγχρονες, χρηστικές, ολοκαίνουργιες λαμπερές μνήμες, ταιριαστές στο τώρα. Στους ίδιους δρόμους, στα ίδια μέρη, στα ίδια καφέ, στην ίδια εποχή του χρόνου. Με νέες λέξεις, με εξελιγμένο γραφικό χαρακτήρα, με άλλο βάρος στο στήθος και στην ανάσα. Κι έγραψα χαμόγελα και βλέμματα και νέα ζυγίσματα στα μέσα βάρη. Κι ήμουν ο ίδιος εκείνος άνθρωπος σε μια ολοκαίνουργια έκδοση. Με τη βεβαιότητα ότι οι τόποι κι οι εποχές δεν αλλάζουν απαραίτητα: απλά προσαρμόζονται πάνω μας, προκειμένου να φιλοξενήσουν τις αλλεπάλληλες εκδοχές μας. Εμείς ορίζουμε κάθε φορά ότι μας περιβάλλει.
Κι αυτό έκανα. Δεν έσβησα τίποτα από τα παλιά. Δεν ενόχλησα την παραμικρή μελαγχολία. Τα πάντα βρίσκονται με ασφάλεια, φυλαγμένα στις θυρίδες τους. Απλά δίπλα τους, άνοιξα κι άλλες θυρίδες, με το ίδιο νούμερο, μα διαφορετικό περιεχόμενο. Κι έκανα άλλη μια κατάθεση σ' αυτήν την ιδιόμορφη τράπεζα που τοκίζει ποιος είμαι. Κι άφησα το νησί λίγο πιο ελαφρύς και την ίδια στιγμή πιο ξένος και πιο οικείος. Και το μόνο που αναρωτιέμαι -λίγο με σιγουριά, λίγο με φόβο- είναι ποιος νέος εαυτός μου θα βρεθεί αντιμέτωπος με την επόμενη ανάληψη.
