Επέτειος αμηχανίας - κάθε χρόνο και μεγαλύτερης. Γιατί οι ήρωες παρέμειναν ανώνυμοι και σύγχρονοι κι ο ανδριάντας δεν ανέβηκε ποτέ οριστικά στο βάθρο της ασφαλούς ιστορικής απόστασης· το μάρμαρο σμιλεύεται ακόμα και ραγίζει σαν τσόφλι με κάθε ευκαιρία.
Ναι, το τότε είναι τότε και το τώρα είναι τώρα κι οι αστόχαστοι παραλληλισμοί είναι επικίνδυνοι. Όμως όλο και περισσότερο, στις μέρες μας, το τότε και το τώρα μοιάζουν να αμφισβητούν τα όρια τους. Τα γεγονότα αντί να γίνουν παραδείγματα, παραμένουν ενδεχόμενα. Κι αυτό από μόνο του θαμπώνει την αφήγηση.
Κι ωστόσο υπάρχει κάτι παρήγορο σ' αυτόν τον ημιτελή ανδριάντα, που δε στέκεται ψηλότερα απ' το μπόι μας, στο ύψος των θεών, αλλά κυκλοφορεί ανάμεσα μας, σε διαστάσεις ανθρώπινες και άρα προσιτές. Ίσως έτσι όπως μπερδεύεται με το πλήθος να καταφέρει να χωρίσει ανύποπτα τους εδώ και τους εκεί, τους εμάς και τους αυτούς.
Κι αν το μπερδέψουμε με έναν από μας, αν τον νιώσουμε άνθρωπό μας διπλανό, ίσως μας παρασύρει σε κάτι ανώτερο κι αληθινό, σε κάτι φωτεινό, που θα πάρει τη μορφή της δραστικής Ιστορίας, εκείνης της σπάνιας και πολύτιμης, που φροντίζει το παρόν περισσότερο απ' τη μνήμη.
