Όχι έτσι

Έχω ένα κακό. Γεννήθηκα ψύχραιμος. Έχω ευχηθεί πολλές φορές να ήμουν παράφορος. Να είχα καταπιεί ένα διαβολάκι που θα μου φοράει  τη χρυσή πανοπλία του ηρωισμού και θα με ρίχνει στη φωτιά με τη ζηλευτή σιγουριά των μαχητών. Δυστυχώς όμως δεν είμαι έτσι. Δεν υπήρξα ποτέ. Μου λείπει μάλλον το γονίδιο. Ως άνθρωπος έχω την τάση να εξετάζω τα πάντα σφαιρικά. Να καταβροχθίζω δεδομένα, να ψηλαφίζω, να εικάζω, να διαλύω και να ανασυνθέτω μέχρι να καταλήξω σε αυτό που θεωρώ ότι εξηγεί καλύτερα την αλήθεια - κυρίως την προσωπική μου.

Τις τελευταίες μέρες, μέσα στην αναταραχή και τις συγκρούσεις επέλεξα συνειδητά τον αμήχανο δρόμο της σιωπής. Βαρύ φορτίο σε εποχές που ο πόλεμος γύρω σου μαίνεται κι οι γροθιές υψώνονται στον αέρα. Ωστόσο επέλεξα αυτό: παρατηρούσα τα πάντα, κυκλοφόρησα στο δρόμο, παρακολούθησα αισχρή τηλεοπτική προπαγάνδα, διαβάσα πηγές από διάφορες κατευθύνσεις, άκουσα φίλους και γνωστούς να επιχειρηματολογούν. Αναζήτησα (ομολογουμένως με τα κιάλια) τις ψύχραιμες απόψεις - είτε από τη μια είτε από την άλλη πλευρά και δεν ντρέπομαι να πω πως αμφιταλαντεύτηκα. Καλώς ή κακώς έχω ανθρώπους που θαυμάζω κι εκτιμώ και στο στρατόπεδο του ναι και σ’ εκείνο του όχι. Κι ίσως αυτό είναι που το κάνει τόσο δύσκολο. Δεν ξέρει κανείς ξεκάθαρα σε ποιους ανήκει. Ποιοι είμαστε εμείς και ποιοι είναι οι άλλοι. Ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί. Γίνεται για πρώτη φορά να μην υπάρχουν ξεκάθαροι ρόλοι και διαθέσεις; Γίνεται να θέλουμε όλοι να φτάσουμε στον ίδιο προορισμό και να ακολουθούμε δυο εντελώς διαφορετικές διαδρομές;

Για να μη μακρηγορώ: είμαι παιδί της Ευρώπης. Από πάντα. Έχω μεγαλώσει διαμορφώνοντας την ταυτότητα μου από τις θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αρχές που ενώνουν τους λαούς. Αγαπώ τη μοναδικότητα των πολιτισμών, των γλωσσών, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Νιώθω αναπόσπαστο μέλος μιας ευρύτερης, πολύβουης κοινότητας με ανοιχτούς πολιτιστικούς, οικονομικούς επικοινωνιακούς δρόμους. Τις βαθύτερες ανάσες μου τις παίρνω ταξιδεύοντας, περνώντας τα σύνορα της μικρής μου βάσης κι όταν επιστρέφω νιώθω πιο ολοκληρωμένος, πιο σίγουρος για το ποιος είμαι και το πως θέλω να ζω τη ζωή μου. Οξύμωρο, αλλά οριοθετούμαι μόνο από την έλλειψη συνόρων. Κι αναμφισβήτητα, ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι μη χάσω το δεσμό μου με τη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και βρεθώ σε ένα καράβι που πλέει μόνο του, χαμένο σε μια ανοιχτή θάλασσα.

ΌΜΩΣ, η Ευρώπη που αγαπώ, η Ευρώπη που με διαμόρφωσε, η Ευρώπη που καταφεύγω με την κάθε ευκαιρία, δεν είναι η Ευρώπη που βάζει ένα μαχαίρι στο λαιμό του ανίσχυρου. Η Ευρώπη που αναγνωρίζω ως πατρίδα είναι μια κοιτίδα αλληλεγγύης, αδελφοσύνης, πολιτισμού. Είναι μια μεγάλη, αδιάσπαστη οικογένεια που τιμά και σέβεται την αξία της ανθρώπινης ζωής, κι αν όχι των υψηλών ιδανικών, της στοιχειώδους έστω ατομικής αξιοπρέπειας των μελών της. Δεν είναι σιδερένια αλυσίδα στα πόδια καταδίκων, αλλά ένα ζευγάρι φτερά που τους σηκώνει λίγα μέτρα παραπάνω από το έδαφος κι απελευθερώνει το νου και την ψυχή απ’ τα σκοτάδια. Με θλίψη και βαθιά απογοήτευση διαπιστώνω ότι η Ευρώπη που καλούμαι να επιλέξω αύριο μονολεκτικά - με ένα ναι ή ένα όχι, μοιάζει να έχει χάσει το δρόμο, να 'χει ξεχάσει την ταυτότητα της και να 'χει γίνει μια απέραντη τράπεζα που απομυζά και την τελευταία ρανίδα αξιοπρέπειας των μελών της. 

Όχι εύκολα, όχι αστόχαστα, χωρίς πυροτεχνήματα κι ύστερα από πολλή σκέψη καταλήγω πως δεδομένων των συνθηκών, η πιο σωστή επιλογή στο μεγάλο δίλημμα των ημερών είναι ένα ψύχραιμο ΟΧΙ. Επειδή μόνο έτσι νιώθω τη συνείδηση μου καθαρή απέναντι στην Ευρώπη που θέλω να ανήκω. Επειδή μια διαπραγμάτευση με όρους ανθρώπινους αξίζει ένα ρίσκο, όσο καθησυχαστική κι αν είναι μια - έστω και σκληρή -  βεβαιότητα. Κι επειδή όταν - μετά από χρόνια - θα μετρηθούμε στη ζυγαριά της Ιστορίας, θέλω να ανήκω σε αυτούς που είπαν: ναι, αλλά ΟΧΙ έτσι.